ਹਰਸ਼ ਗੋਗੀ/ਨਰੇਸ਼ ਸ਼ਰਮਾ: ਪੰਜਾਬ ਰੋਡਵੇਜ਼ ਦੀਆਂ ਬੱਸਾਂ ਵਿੱਚ ਸਫਰ ਕਰਦੀਆਂ ਲੱਖਾਂ ਸਵਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਕਈ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਮੁੱਦੇ, ਜਿਸ ‘ਤੇ ਅੱਜ ਤੱਕ ਕੋਈ ਵੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦੇ ਰਿਹਾ, ਉਹ ਹੈ ਟਿਕਟਾਂ ‘ਤੇ ਬੱਸ ਨੰਬਰ ਦਾ ਪ੍ਰਿੰਟ ਨਾ ਹੋਣਾ। ਇਹ ਦਿੱਖਣ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਧਾਰਣ ਗੱਲ ਲੱਗ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਸਵਾਰੀਆਂ ਦੀ ਸਹੂਲਤ, ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਕਾਰੀਗਰੀ ‘ਤੇ ਵੱਡੇ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਬੱਸ ਨੰਬਰ ਪ੍ਰਿੰਟ ਨਾ ਹੋਣ ਦੀ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਜਾਂ ਬੇਸਮਝੀ?
ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਟਿਕਟਾਂ ‘ਤੇ ਬੱਸ ਨੰਬਰ ਪ੍ਰਿੰਟ ਨਾ ਹੋਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਕੀ ਹੈ? ਕੀ ਇਹ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਸਵਾਰੀਆਂ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਅਤੇ ਸੁਵਿਧਾ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ? ਜਾਂ ਇਹ ਬੇਸਮਝੀ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਇਸ ਮੁੱਦੇ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦੀ ਕਮੀ ਹੈ? ਦੂਜੇ ਰਾਜਾਂ ਜਿਵੇਂ ਹਰਿਆਣਾ, ਦਿੱਲੀ, ਅਤੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਰੋਡਵੇਜ਼ ਦੀਆਂ ਟਿਕਟਾਂ ‘ਤੇ ਸਿਰਫ ਬੱਸ ਨੰਬਰ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਡਰਾਈਵਰ ਅਤੇ ਕੰਡਕਟਰ ਦੇ ਨਾਮ ਅਤੇ ਬੱਸ ਦੇ ਰੂਟ ਦੀ ਵੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਅਜੇ ਤੱਕ ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਹੋਈ।
ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਬਹੁਤਰਾ ਦਾਇਰਾ
ਸਮਾਨ ਦੀ ਗੁੰਮਸ਼ੁਦਗੀ ਅਤੇ ਸਵਾਰੀਆਂ ਦੀ ਬੇਬਸੀ
ਇੱਕ ਅਹਿਮ ਸਮੱਸਿਆ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਸਵਾਰੀ ਦਾ ਸਮਾਨ ਬੱਸ ਵਿੱਚ ਛੱਡ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਬੱਸ ਦੀ ਪਹਿਚਾਣ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੀ। ਅਕਸਰ ਸਵਾਰੀਆਂ ਇਹ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੀਆਂ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕਿਸ ਬੱਸ ਵਿੱਚ ਯਾਤਰਾ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਟਿਕਟ ‘ਤੇ ਬੱਸ ਨੰਬਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਇਸੇ ਰੂਟ ਤੇ ਕਈ ਬੱਸਾਂ ਚਲਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਹੀ ਬੱਸ ਨੂੰ ਲੱਭਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਸਮਾਨ ਵਾਪਸ ਮਿਲਦਾ ਵੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਬਹੁਤ ਸਮਾਂ ਅਤੇ ਮਿਹਨਤ ਬਾਅਦ।
ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ
ਬੱਸ ਨੰਬਰ ਦਾ ਟਿਕਟ ‘ਤੇ ਨਾ ਹੋਣਾ ਸਿਰਫ ਸਮਾਨ ਦੀ ਗੁੰਮਸ਼ੁਦਗੀ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਸਵਾਰੀਆਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਵੀ ਖ਼ਤਰਾ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕਦੇ ਹਾਦਸਾ ਜਾਂ ਅਪਰਾਧਿਕ ਘਟਨਾ ਵਾਪਰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਬੱਸ ਦੀ ਪਹਿਚਾਣ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿੱਚ, ਟਿਕਟ ‘ਤੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੋਣੀ ਬਹੁਤ ਜਰੂਰੀ ਹੈ।
ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਕਮੀ
ਇਹ ਮੁੱਦਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਵਾਰੀਆਂ ਲਈ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਰੋਡਵੇਜ਼ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਵੀ ਚੁਣੌਤੀ ਬਣਦਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਬੱਸ ਨੰਬਰ ਟਿੱਕਟ ਤੇ ਪ੍ਰਿੰਟ ਨਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ, ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਬੱਸਾਂ ਦੀ ਪੂਰੀ ਹਾਲਤ ਜਾਂ ਰੂਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੁੰਦਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਬੱਸਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ‘ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖਣ ਦਾ ਸਿਸਟਮ ਵੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਣਾ ਸੰਭਵ ਹੈ।
ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਚੁੱਪ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੀ ਗੈਰ ਜਿੰਮੇਵਾਰੀ
ਪੰਜਾਬ ਰੋਡਵੇਜ਼ ਦੇ ਵਿਭਾਗ ਨੂੰ ਅੱਜ ਤੱਕ ਇਸ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੁੱਦੇ ‘ਤੇ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ। ਪਰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਅਜੇ ਤੱਕ ਇਸ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਸੰਕੇਤ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੇ। ਇਹ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਹਰਿਆਣਾ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਜਿਵੇਂ ਰਾਜ ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ‘ਤੇ ਕਈ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਕੰਮ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਪੰਜਾਬ ਪਿੱਛੇ ਕਿਉਂ?
ਸਵਾਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਮੰਗਾਂ
ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਸਵਾਰੀਆਂ ਦੀ ਮੰਗ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਤੁਰੰਤ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ। ਉਹ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿ:
- ਟਿਕਟਾਂ ‘ਤੇ ਬੱਸ ਨੰਬਰ ਪ੍ਰਿੰਟ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ।
- ਬੱਸ ਦੀ ਪੂਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ, ਜਿਵੇਂ ਡਰਾਈਵਰ ਦਾ ਨਾਮ, ਰੂਟ ਅਤੇ ਸਮਾਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ।
- ਇਹ ਸੂਚਨਾ ਡਿਜੀਟਲ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ‘ਤੇ ਵੀ ਉਪਲਬਧ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਜੋ ਸਵਾਰੀਆਂ ਸਮਾਨ ਲੱਭ ਸਕਣ।
ਹੱਲ ਲਈ ਸਲਾਹਵਾਂ
- ਬੱਸ ਨੰਬਰ ਪ੍ਰਿੰਟ ਕਰਨਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਬਨਾਓ: ਪੰਜਾਬ ਰੋਡਵੇਜ਼ ਨੂੰ ਹਰ ਬੱਸ ਦੀ ਪਹਿਚਾਣ ਲਈ ਇਹ ਨਿਯਮ ਤਤਕਾਲ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
- ਡਿਜੀਟਲ ਸਿਸਟਮ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ: ਸਾਰੀਆਂ ਬੱਸਾਂ ਦਾ ਡਿਜੀਟਲ ਰਿਕਾਰਡ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ।
- ਸਵਾਰੀਆਂ ਦੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ: ਸਵਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਜਾਗਰੂਕ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਕਿ ਉਹ ਟਿਕਟ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ।
ਨਤੀਜਾ
ਪੰਜਾਬ ਰੋਡਵੇਜ਼ ਦੀਆਂ ਟਿਕਟਾਂ ‘ਤੇ ਬੱਸ ਨੰਬਰ ਪ੍ਰਿੰਟ ਕਰਨਾ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਸੁਵਿਧਾ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਸਵਾਰੀਆਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸੁਵਿਧਾ ਲਈ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਸਿਰਫ਼ ਸਵਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਵੀ ਲਾਭ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਹ ਸਮੇਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਇਸ ਮੁੱਦੇ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨੂੰ ਸਮਝੇ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਹੱਲ ਲਈ ਤੁਰੰਤ ਕਦਮ ਚੁਕੇ।